Moja Gdynia

Moja Gdynia

Budynek Dworca Morskiego – obecnie Muzeum Emigracji




Budynek Dworca Morskiego przy ulicy Polskiej 1 został zaprojektowany przez katowicką spółkę Dyckerhoff & Widmann. Prace budowlane wykonała firma Skąpski, Wolski, Wiśniewski.
Rok budowy: 1933
Architekt: Dyckerhoff & Widmann
Dworzec Morski w latach 30-tych

Fasada dworca, wykonana w stylu modernistycznym, została ozdobiona przez dwie płaskorzeźby orłów polskich. Obiekt został oddany do użytku w dniu 8 grudnia 1933 roku. Główna hala budynku została przykryta czworokątną cienkościenną kopuła żelbetonową, zwieńczoną świetlikiem w kształcie ostrosłupa. Wewnątrz dworca, na wprost wejścia , umieszczono tablice poświęcone marszałkowi Piłsudskiemu i prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu oraz dwie tablice pamiątkowe poświęcone historii budowy portu i jego budowniczych, ufundowane przez gdyńskie sfery gospodarcze. Dworzec o powierzchni 2,5 tys. m² wyposażony był we wszelkie urządzenia potrzebne do przyjmowania i odprawy pasażerów, poczty i bagażów, obsługi celnej i paszportowej. Do dworca przylega Magazyn Tranzytowy (projekt arch. Wacław Tomaszewski) o powierzchni 5200 m², którego użytkownikami w czasach przedwojennych były firmy "Aukcje Owocowe" oraz "Warta  Towarzystwo Ekspedycyjne".
Hol Dworca Morskiego

Znajdujący się przy Nabrzeżu Francuskim, u wejścia głównego do portu gdyńskiego dworzec pełnił rolę bazy pasażerskiej floty transatlantyckiej "G-A-L” (obsługującej linie nowojorską i południowoamerykańską). Dworzec Morski posiadał bocznicę kolejową z torami znajdującymi się po obu stronach budynku przeznaczoną dla ruchu emigranckiego i magazynów tranzytowych. W okresie międzywojennym w gmachu dworca odbywały się niedzielne nabożeństwa dla pracowników portu i GUM w Gdyni celebrowane przez kapelana portowego. W przestronnej hali dworca odbywały się także bale sylwestrowe gdyńskich elit. W czasie II wojny światowej okupanci przystosowali dworzec do funkcji biurowych, została zmieniona jego  architektura . 14 września 1939 z fasady Dworca strącone zostały symbole narodowe (płaskorzeźby orłów i pamiątkowe tablice). 9 października 1943 roku, w trakcie alianckich bombardowań portu, została zniszczona część hali pasażerskiej – zachodni narożnik i ściana od strony Nabrzeża Francuskiego. Szkody zostały prowizorycznie naprawione, ale budynek nie odzyskał dawnego wyglądu. Po wojnie w gmachu mieścił się m.in. Kapitanat Portu oraz urząd pocztowo-telegraficzny. W latach 50, w związku ze wznowieniem ruchu pasażerskiego - na statku ms "Batory" przywrócono dawną funkcję Dworca, jednak część pomieszczeń zajmował nadal Urząd Pocztowy nr 5. W latach 70-tych  XX wieku, w gmachu, obok obiektów służących do obsługi pasażerów, mieścił się Wydział Usług Żeglugowych Zarządu Portu Gdynia, Urząd Celny, Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny Gdynia 18, Biuro Portowe Morskiej Agencji w Gdyni, biuro firmy C. Hartwig oraz ekspedycja PKP.
Dworzec Morski wraz z magazynem tranzytowym - w budowie

W 1976 roku na ścianie budynku umieszczono tablicę ku czci inż. Eugeniusza Kwiatkowskiego.
Lata 70-te

Od wstrzymania liniowej żeglugi transatlantyckiej przez polskich armatorów, w 1987 roku, Dworzec Morski przestał pełnić swą pierwotną rolę i stał się biurowcem dla firm i instytucji portowych, a w części Magazynu Tranzytowego – magazynem. 24 kwietnia 1990 budynek został wpisany do rejestru zabytków, a później także przyległe budynki portowe.
W lutym 2012 roku budynek został przekazany nowo powstającemu Muzeum Emigracji. 7 maja 2013 – przekazano plac budowy w Dworcu Morskim i Magazynie Tranzytowym wykonawcy rozbudowy i adaptacji docelowej siedziby Muzeum Emigracji w Gdyni – firmie MARBUD z Gdyni. Aktualnie trwają prace rekonstruujące pierwotne plany architektoniczne obiektu. Muzeum nie dysponuje obecnie przestrzenią wystawienniczą, otwarcie gmachu planowane jest na maj/czerwiec 2015 roku.
Całkowita powierzchnia Muzeum (Dworzec Morski wraz z przylegającym do niego budynkiem Magazynu tranzytowego) wynosi 6000 m². Inwestycja finansowana jest z budżetu Miasta Gdynia.

Dworzec Morski - Muzeum Emigracji współcześnie



Opracowanie na podstawie Encyklopedii Gdyni 2006 Oficyna Verbi Causa

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz